Dit is een recyclebaar proces waarbij bouwmaterialen zo worden ontworpen dat ze bij conversie of demontage kunnen worden hergebruikt en hergebruikt in een nieuwbouwproject. Minister-president Winfried Kretschmann van Baden-Württemberg heeft de gemeente al erkend als een duurzaam rolmodel voor andere gemeenten voor dit baanbrekende werk. Het in Stuttgart gevestigde architectenbureau wulf architekten gmbh heeft het duurzame vuurtorenproject gepland en uitgevoerd met steun van het milieuadviesbureau EPEA GmbH, een dochteronderneming van het adviesbureau Drees & Sommer SE.

Het „" Cradle to Cradle "” -principe (kortweg C2C®) gaat in wezen over niets minder dan het zodanig gebruiken van grondstoffen voor producten, processen en gebouwen dat ze ofwel in dezelfde kwaliteit behouden blijven of op een volledig afbreekbare manier in de biologische cyclus kunnen worden teruggevoerd.” De volgens dit principe gebouwde brandweerkazerne wordt zo omgevormd tot een waardevol grondstofdepot en materiaalmagazijn. Straubenhardt streeft in de toekomst ook naar dit type constructie voor nieuwe commerciële en bouwbouwprojecten.

Hiermee gaat de gemeente de honger naar grondstoffen in de bouwsector tegen, die ongeveer 40 procent van de grondstoffen in de wereld verbruikt. Recycling is meestal alleen mogelijk in mindere vorm, bijvoorbeeld als vulmateriaal. Als „" Cradle to Cradle "” -modelgemeente en gecertificeerde Fairtrade-gemeente bewijst de gemeente Straubenhardt in Baden-Württemberg dat er nog een andere manier is: „" We geven het goede voorbeeld voor andere steden en gemeenten door op een hulpbronnenbesparende manier te bouwen "”, zegt burgemeester Helge Viehweg.” „In de nieuwe brandweerkazerne voeren we al de toekomstige maatregelen uit die door de federale overheid zijn gepland om de circulaire economie in de bouwsector te bevorderen. De digitale bouwbronnenpas wordt bijvoorbeeld voor het eerst gebruikt in een openbaar gebouw.”

De spanning tussen architectuur en duurzaamheid

„Bij Wulf Architekten zijn we vertrouwd met de planning van duurzame gebouwen, inclusief gebouwen met technisch geavanceerde en complexe programmering”, zegt architect en managing partner Ingmar Menzer. „Desalniettemin hebben we tijdens het project met veel uitdagingen te maken gehad, aangezien circulair bouwen nog steeds nieuw terrein is voor veel spelers in de industrie.” De architectonische standaard was hoog, omdat het niet alleen nodig was om gezonde materialen te gebruiken, maar ook om het afgesloten vloeroppervlak zo klein mogelijk te houden. De oplossing was om de verschillende functies van het gebouw op elkaar te leggen en de ligging van het pand op een heuvel te gebruiken.

„Deze stapeling is van buitenaf duidelijk zichtbaar, waardoor de karakteristieke en identiteitscreërende uitstraling van de brandweerkazerne ontstaat”, zegt Menzer. De massieve basis bevat alle kamers die nodig zijn voor gebruik en de hal voor de brandweerwagens. De open mezzanine wordt gebruikt als parkeerplaats en voor evenementen. Kantoor-, gemeenschaps- en opleidingsruimten zijn gerangschikt in de houten structuur die erboven uitsteekt. Door de witte gevel van strekmetaal lijkt het gebouw homogeen. „De brandweerkazerne van Straubenhardt is het bewijs dat een circulair ontwerp, een zo laag mogelijk materiaalgebruik en een aantrekkelijke, moderne architectuur niet tegenstrijdig zijn”, vat Menzer samen.

Klimaatrijbewijs voor gebouwen

Over het algemeen worden pure materialen zoals hout, metaal en beton gebruikt in de nieuwe brandweerkazerne in Straubenhardt. Samen met architecten en gespecialiseerde planners selecteerde het milieuadviesinstituut EPEA GmbH bijna 250 afzonderlijke materialen uit de ongeveer 80 componenten en testte ze onder andere op hun materiaalgezondheid, scheidbaarheid, recycleerbaarheid en CO2-uitstoot tijdens productie en transport.

Het team onder leiding van ingenieur Daniela Schneider hield toezicht op de architectuurwedstrijd, zorgde voor de recycleerbaarheid van de materialen en creëerde ook een paspoort voor grondstoffen, bekend als een „Building Circularity Passport”. „Het is een soort klimaatvergunning voor gebouwen, die op transparante wijze laat zien hoe CO2-intensief en duurzaam het gebruikte bouwmateriaal is”, legt de ingenieur uit. „Wanneer het gebouw aan het einde van zijn gebruiksduur wordt omgebouwd of ontmanteld, is er belangrijke informatie beschikbaar over waar het van gemaakt is en in welke hoeveelheden verschillende bouwmaterialen beschikbaar zijn.”

Materialen getest op verontreinigende stoffen en recycleerbaarheid

Het team van Schneider heeft, in nauw overleg met de architecten, eerst een componentenanalyse uitgevoerd: dit omvat het onderzoeken van de materialen op hun structurele chemische samenstelling, verontreinigende stoffen en mogelijke emissies naar de binnenlucht. Er zijn nauwelijks extra lagen om wand-, vloer- en plafondoppervlakken in het gebouw te bedekken. Dit zorgt voor een ongecompliceerd demontageproces. Het merendeel van de binnenmuren bestaat uit puur gewapend beton of hout. Alleen in de keuken of in de douchecabines bieden betegelde oppervlakken bescherming tegen spatten. Het gebouw heeft ook grotendeels geen lijm of montageschuim nodig: veel elementen zijn bijvoorbeeld met bouten aan elkaar bevestigd, zodat de materialen gemakkelijk te scheiden blijven. Dankzij deze aanpak vindt downcycling niet langer plaats.

Gezonde ruimtes voor burgers

Om de organisaties te stroomlijnen, huisvest de gemeente zes voormalige brandweerkorpsen van de sublocaties in het nieuwe gebouw. De jeugdbrandweer vindt hier ook lokalen, die onder andere beschikbaar zijn voor vakantiecursussen en openbare evenementen. „De brandweerkazerne is niet alleen duurzaam, ook het sociale aspect speelt een belangrijke rol. Dit is een belangrijk gebouw voor de hele gemeenschap. We zorgen ervoor dat burgers in een gezond huis kunnen verblijven”, zegt burgemeester Helge Viehweg.

‍